Najem prywatny mieszkania, poza działalnością gospodarczą, może być rozliczany tylko w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Z jednej strony to upraszcza rozliczenia, ale z drugiej oznacza, że wynajmujący nie mogą już korzystać z kwoty wolnej od podatku ani odliczać kosztów związanych z najmem. Co grozi wynajmującym za niedopełnienie obowiązku podatkowego?

Najem – jak jest opodatkowany?

Podatek od wynajmu bez prowadzenia działalności gospodarczej można odprowadzać tylko za pomocą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Ryczałt ten wynosi 8,5% dla przychodów do 100 tys. zł rocznie i 12,5% dla nadwyżki środków. Ta metoda jest stosunkowo prostą formą opodatkowania, która nie wymaga zaliczek, i przy której wynajmujący nie musi martwić się progami dochodowymi. Jednakże system ma swoje wady, a największą z nich jest brak kwoty wolnej od podatku, co oznacza, że podatek należy odprowadzić już od pierwszej zarobionej na wynajmie złotówki. Ryczałt można rozliczać miesięcznie lub kwartalnie, a urząd skarbowy informuje się o wyborze tak naprawdę dopiero w rocznym rozliczeniu. W tym miejscu warto także zwrócić uwagę na kwestię rozliczania rachunków za media. W związku z tym, że ryczałt od najmu płaci się od całej kwoty otrzymywanej od najemcy, warto rachunki za prąd, gaz i wodę rozliczać z najemcą osobno.

Czy umowę najmu trzeba zgłaszać?

Umowę najmu okazjonalnego trzeba zgłosić do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od daty jej zawarcia. Wynajmujący może to zrobić osobiście, składając odpowiedni dokument w urzędzie, lub online, za pośrednictwem platformy EPUAP. Zgłoszenie najmu okazjonalnego do US jest istotne, ponieważ stanowi jeden z warunków uzyskania dodatkowej ochrony prawnej dla właściciela lokalu. Bez tego zgłoszenia umowa będzie traktowana jak zwykły najem, co może utrudnić chociażby usunięcie nierzetelnego lokatora. Umowy najmu prywatnego, inaczej zwykłego, nie muszą być zgłaszane do US, należy jednak pamiętać, że przychody z takiego najmu również trzeba rozliczać w formie ryczałtu. Zgodnie z przepisami, podatek należy odprowadzać do US do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskano przychód. W przypadku rozliczenia kwartalnego zaliczki wpłaca się raz na trzy miesiące.

Co się stanie, jeśli nie zgłosisz wynajmu?

Osoba wynajmująca lokal w ramach najmu okazjonalnego musi zgłosić zawarcie umowy w urzędzie skarbowym, opłacać zaliczki na podatek, a na koniec roku złożyć formularz PIT-28. W przypadku najmu zwykłego nie ma obowiązku zgłaszania samej umowy, ale pozostałe formalności należy dopełniać. Brak zgłoszenia najmu okazjonalnego, przy jednoczesnym opłacaniu składek, nie pociąga za sobą żadnych sankcji ze strony urzędu. Jednak nie zgłaszając go tracimy ochronę, którą daje nam właśnie ten rodzaj najmu. Niepłacenie podatku od najmu może mieć poważniejsze konsekwencje. Brak zgłoszenia najmu czy nieprawidłowe rozliczenia mogą mieć poważne skutki finansowe, bowiem wynajmujący, który nie dopełnił obowiązków wobec US, może zostać wezwany do zapłaty zaległego podatku ryczałtowego w wysokości 8,5% lub 12,5%, odsetek za zwłokę, które wynoszą 8,75% rocznie oraz taksy od nieujawnionych źródeł dochodu w wysokości 75% podstawy opodatkowania. Jeśli urząd uzna, że doszło do wykroczenia skarbowego, może tez nałożyć grzywnę.